Zgodnie z nowymi przepisami przyjętymi przez Parlament Europejski 17 lutego br. (tzw. Dyrektywą Eurowiniety) podczas sesji plenarnej, dotychczasowe opłaty drogowe dla pojazdów ciężarowych w UE zostaną zastąpione opłatami uzależnionymi od odległości, co ma przyczynić się do wdrożenia unijnej zasady „zanieczyszczający płaci” – informuje TLP.
Parlament dał ostateczne zielone światło do zawartego wcześniej porozumienia z rządami UE w sprawie aktualizacji przepisów określających opłaty, jakie państwa członkowskie mogą nakładać na pojazdy ciężarowe, dostawcze, osobowe i autobusy korzystające z dróg transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T). Nowe prawo nie zmusza państw członkowskich UE do pobierania opłat od pojazdów poruszających się po ich drogach. Jeśli jednak zdecydują się na to, będą musiały przestrzegać przepisów unijnych w tym zakresie.

Celem nowych przepisów jest odejście od modelu czasowego pobierania opłat drogowych na rzecz systemu opartego na odległości, co powinno lepiej odzwierciedlać zasady „zanieczyszczający płaci” i „użytkownik płaci”.
Posłowie zapewnili, że w ciągu ośmiu lat od wejścia w życie nowych przepisów państwa członkowskie będą stopniowo wycofywać „winiety” (opłaty drogowe oparte na czasie) dla pojazdów ciężarowych (ciężarówek, tirów i autobusów) w ramach sieci bazowej TEN-T i zaczną stosować nowe opłaty drogowe (tj. oparte na odległości). Państwa członkowskie będą jednak nadal mogły zachować winiety dla określonych części tej sieci, jeśli udowodnią, że nowy sposób pobierania opłat byłby nieproporcjonalny do spodziewanych przychodów.

Aby zachęcić do szerszego korzystania z pojazdów bardziej przyjaznych dla środowiska, od 2026 r. kraje UE będą musiały ustalać różne stawki opłat drogowych w oparciu o emisje CO2 dla samochodów ciężarowych i autobusów oraz w oparciu o efektywność środowiskową dla vanów i minibusów. Będą też musiały znacznie obniżyć opłaty dla pojazdów o zerowej lub niskiej emisji.

Zgodnie z nowymi przepisami winiety będą ważne przez krótsze okresy (jeden dzień, tydzień lub 10 dni) i będą miały ustalone limity cenowe, które będzie można nałożyć na samochody osobowe, aby zapewnić sprawiedliwe traktowanie okazjonalnych kierowców z innych krajów UE. Kraje UE, które chcą pobierać opłaty od lżejszych pojazdów, takich jak furgonetki, minibusy i samochody osobowe, nadal będą mogły wybierać między systemem opłat drogowych a systemem winiet.
Przepisy wejdą w życie 20 dni po ich opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE. Państwa członkowskie będą miały dwa lata na przygotowanie się do stosowania nowych przepisów.