Technicznie Arocs w tej wersji jest przystosowany do zabrania blisko 27 ton ładunku
Kierowca ma dobre warunki pracy, zbliżone do tych z pojazdów długodystansowych
Zabudowa to wywrotka tylnozsypowa KH-Kipper
system Hyva Smart monitoruje pracę wywrotki i dostarcza kierowcy informacji podczas pracy z ładunkiem
Zamiast lusterek bocznych – kamery: jest bardziej aerodynamicznie i mniej elementów narażonych na uszkodzenia
Mercedes-Benz Arocs, należący do rodziny ciężkich pojazdów budowlanych, dostępny jest z różnorodnymi układami osi i napędu, w wersjach mniej lub bardziej terenowych. My do jazdy próbnej otrzymaliśmy pojazd w solidnym, czteroosiowym wariancie Grounder, z napędem na wszystkie koła, o dużej ładowności i wysokiej mobilności w terenie.
Arocs Grounder jest ekstremalnie wytrzymałym specjalistą do szczególnie trudnych zadań, np. w kopalniach lub kamieniołomach. Jego właściwości to wysoce stabilna rama, z belkami poprzecznymi o grubości 9 mm, wielopiórowe resory paraboliczne o twardej charakterystyce resorowania, specjalnie przystosowane amortyzatory, osie na zwolnicach planetarnych oraz trwałe obręcze kół i opony o wysokiej nośności. Jest to pojazd wytrzymały i stabilny, zapewniający dużą ładowność. Osłona chłodnicy o charakterystycznym wyglądzie zęba łyżki koparki, wahliwy stopień wejściowy, trzyczęściowy zderzak ze stalowymi narożnikami, podświetlana gwiazda Mercedesa – już na pierwszy rzut oka można zidentyfikować Arocsa jako solidną ciężarówkę do ciężkiego transportu budowlanego, która przy okazji ma styl. W oświetleniu do jazdy dziennej i w tylnych lampach zastosowano trwałe i oszczędne LED-y. Płyta ochronna pod zderzakiem, płyta ochronna zbiornika paliwa, metalowe kratki chroniące reflektory przed uderzeniami kamieni, światła tylne budowlane w blaszanej oprawie z kratką – takie zabezpieczenia pozwalają bez stresu buszować np. w kopalni kruszywa, nie obawiając się o uszkodzenia. 6-cylindrowy silnik rzędowy OM 471 o pojemności skokowej 12,8 l jest jedną z mocniejszych jednostek napędowych stosowanych w Arocsie. To diesel o dynamicznej charakterystyce w najniższym zakresie obrotów. Smarowany jest olejem o niskim tarciu, tzw. lekkobieżnym, ponadto zmodernizowana skrzynia biegów i osie oraz udoskonalona strategia jazdy przewidującego tempomatu PPC (Predictive Powertrain Control) wpływają na poprawę ekonomiki użytkowania. W szczególnie wymagającym terenie najlepszym rozwiązaniem jest zastosowany w tej wersji stały napęd na wszystkie koła oraz dodatkowe przełożenie terenowe. Standardowe blokady dyferencjałów są sterowane za pomocą sekwencyjnego przełącznika, który uruchamia je w odpowiedniej kolejności: blokada wzdłużna, blokada tylnych osi napędowych oraz blokada przednich osi napędowych.
Automat? Tak, ale pod kontrolą
Mercedes jako podstawowe wyposażenie wywrotek proponuje zautomatyzowane skrzynie biegów, z trybem pracy off-road, manewrowym (pełzania) i czterema biegami wstecznymi (na najwyższym ciężarówka może pędzić do tyłu nawet 50 km/h). Podczas prób terenowych mieliśmy okazję upewnić się, że takie rozwiązanie zdaje egzamin i przy dzisiejszym rozwoju technicznym automatycznego sterowania mechaniczną skrzynią nie ma co upierać się przy „manualu” w pojazdach budowlanych. Zautomatyzowana skrzynia PowerShift 3 o dwunastu, w tej wersji, przełożeniach wyróżnia się szybszą zmianą biegów. W porównaniu do stosowanej wcześniej skrzyni Power- Shift 2, czas potrzebny na zmianę przełożenia jest do 20 procent krótszy. Zaawansowany system czujników zapewnia precyzyjny dobór biegów, właściwy dla aktualnych warunków drogowych i obciążenia. Jedną z kluczowych cech przekładni jest możliwość wykrycia zjazdu ze wzniesienia i, w rezultacie, utrzymania przełożenia. Nowa funkcja pełzania (zwiększony moment podczas ruszania) ze zintegrowanym trybem manewrowania pozwala na łatwiejsze ruszanie lub wykonywanie precyzyjnych manewrów. Możliwość bezpośredniego przełączania z biegu pierwszego na wsteczny pozwala na szybkie manewrowanie pojazdem. Tryb wybujania dołączany przy niedostatecznej trakcji w terenie ratuje z opresji, gdy ugrzęźniemy. PowerShift 3 w trybie Offroad oraz w połączeniu z napędem 8x8 pozwala spokojnie pokonywać nawet trudne podjazdy w terenie. Bez zarzutu działa także sprzęgło poddawane przeciążeniom w trudnych warunkach. Jednak kierowca nie powinien ślepo ufać maszynie. Zdarzyło się, że na stromym, błotnistym podjeździe automat zgłupiał. Mimo zapięcia wszystkich blokad koła zaczęły się ślizgać, na ich zwiększone obroty skrzynia zareagowała podnosząc bieg, a w konsekwencji pojazd stracił siłę napędową i zaczął się ześlizgiwać do tyłu. Ratunkiem okazało się przełączenie skrzyni w tryb manualny. Na zablokowanym niskim biegu udało się ruszyć pod górę i pokonać wzniesienie.
Kiprowanie pod elektronicznym nadzorem
Kiprowanie na nierównym podłożu już dla niejednego skończyło się wywróceniem pojazdu. Przed takimi niespodziankami chroni zamontowany dodatkowo w tym pojeździe system Hyva Smart, monitorujący pracę wywrotki i dostarczający kierowcy informacji podczas pracy z ładunkiem, dzięki czemu ułatwia pracę i zwiększa bezpieczeństwo. Wystarczy włączyć tablet umieszczony w kabinie kierowcy oraz uruchomić aplikację „Hyva Smart” i kliknąć „Dashboard”, a system aktywizuje się w momencie załączenia przystawki odbioru mocy. Tablet połączony jest z nadajnikiem Smart, sczytującym dane z czujników przez sieć Wifi. Smart dostarcza informacji o kącie wychylenia skrzyni – wywrotu, kącie przechyłu bocznego wywrotki (jeśli jest wyświetlany z czerwonym tłem, należy przestawić pojazd przed rozpoczęciem rozładunku), maksymalnej dopuszczalnej prędkości oraz o masie (gdy wyświetlana jest w kolorze czerwonym – została przekroczona dopuszczalna ładowność). Po połączeniu z chmurą Smart Cloud system przekazuje dyspozytorowi informacje z każdej podłączonej wywrotki floty. Są to informacje na żywo na temat działania wywrotki (położenie, prędkość, informacja o przewożonym ładunku), statystyki pracy kierowcy i wywrotki, informacje serwisowe (wymiana filtrów, oleju, smarowania siłownika) - z możliwością ustawienia powiadomień odnośnie do przeglądów – oraz raporty przydatne w zarządzaniu.
Oszczędniej na szosie
Transport budowlany wymaga nie tylko maksymalnej trakcji, lecz także minimalizacji kosztów. Szczególnie w przypadku pojazdów przeznaczonych do eksploatacji drogowej każdy zaoszczędzony litr paliwa daje przedsiębiorstwu realne dochody. Dlatego warto wybrać pojazd z predykcyjnym (przewidującym) tempomatem PPC, który w pełni samoczynnie dostosowuje biegi i prędkość samochodu do przebiegu trasy. System PPC aktualnej generacji odznacza się jeszcze lepiej dopracowaną strategią przełączania biegów, a podczas jazdy pod górę dodatkową oszczędność paliwa zapewnia histereza rozszerzona w dolnym zakresie nawet o 10 km/h. W jeździe drogowej PPC zmniejsza zużycie paliwa nawet o pięć procent. W sterowaniu skrzyni biegów podczas jazdy szosowej można wybrać program ekonomiczny, aby dodatkowo zmniejszyć spalanie, poprzez łagodniejsze rozpędzanie i wykorzystywanie niższych obrotów silnika. Tempomat przydaje się nie tylko na szosie. Można i niekiedy warto korzystać z niego także podczas jazdy w terenie, np. w kopalni kruszywa. Na nierównościach noga kierowcy skacze na pedale gazu, co nie sprzyja efektywnej jeździe – tempomat w takich warunkach stabilizuje obroty i zapewnia równą pracę silnika. Bez lusterek Pojazd budowlany, tak każda inna ciężarówka, narażony jest na uszkodzenia lusterek bocznych, więc i tutaj zagościł system Mirror- Cam. W miejsce tradycyjnych lusterek głównych i szerokokątnych wprowadzono kamery cyfrowe i wyświetlacze, umieszczone na słupkach A wewnątrz kabiny. Takie rozwiązanie poprawia też aerodynamikę pojazdu, ponieważ kamery, zamocowane po lewej i prawej stronie na ramie dachowej, są opływowe i znacznie mniejsze niż lusterka, więc opór powietrza maleje. 15-calowe wyświetlacze wyglądają tak jak lusterka i widać na nich też podobnie jak w lusterkach, więc po pewnym czasie kierowca zapomina, że jest to obraz elektroniczny i spogląda w „lusterka”, jak dawniej. Wątpliwości co do widoczności mieliśmy tylko wtedy, gdy słońce świeciło w kamery. Wydawało się nam, że tradycyjne lusterka w takiej sytuacji byłyby lepsze, ale być może to tylko subiektywne odczucie. Korzystny efekt uboczny: kierowca ma dobrą widoczność także na ukos do przodu przez słupki A, a jego pole widzenia się powiększa. Ponadto powlekana soczewka chroni przed zanieczyszczeniami w polu widzenia. To kolejne zalety z punktu widzenia bezpieczeństwa. Kierowcę wspierają funkcje pomocnicze MirrorCam. Linie odległościowe ułatwiają ocenę ruchu za pojazdem. Możliwe jest też indywidualne ustawienie np. linii dla oznaczenia końca pojazdu, co upraszcza manewrowanie niemal z centymetrową dokładnością. Niektóre funkcje MirrorCam można ustawiać indywidualnie. Manualnie reguluje się jasność wyświetlaczy. Także pole widzenia można zmieniać, podobnie jak w zwykłych lusterkach za pomocą panelu obsługowego w drzwiach.
W strefie komfortu
Hydrauliczny układ kierowniczy Servotwin z elektronicznym wspomaganiem siły kierowania pozwala prowadzić takiego kolosa bez jakiegokolwiek wysiłku i kierować dosłownie jednym palcem. System ten ułatwia precyzyjne kierowanie nawet w szczególnie trudnych warunkach i przy małych prędkościach. W wyposażeniu pojazdu znalazło się sporo udogodnień, które pozwalają poczuć się w nim niemal jak w dalekobieżnym ciągniku. Wielofunkcyjną kierownicę, z przyciskami do sterowania tempomatem i komputerem pokładowym, obszyto skórą. Łatwo ustawić ją według indywidualnych preferencji, dzięki szerokiemu zakresowi dwupłaszczyznowej regulacji. Fotel kierowcy, z pneumatycznym zawieszeniem, można szybko opuścić do wysiadania i szybko napompować do jazdy. Zaopatrzono go we wszechstronną regulację ustawienia, łącznie z kątem pochylenia siedziska oraz z jego wydłużaniem, dla lepszego podparcia ud podczas dłuższej jazdy. Do tego elektrycznie sterowane szyby i „lusterka”, klimatyzacja i multimedialny wyświetlacz dotykowy, do sterowania radiem i zestawem głośnomówiącym. Na drzwiach zaprojektowano uchwyty na duże butelki, na tunelu uchwyty na kubki i korytko na drobiazgi. Na tylnej ścianie – wieszaki na ubrania i siatka np. na papiery. Za fotelami – duże schowki. Przedłużona kabina to sporo przestrzeni za fotelami, gdzie można wstawić np. duże torby. W sumie, prawie jak w porządnym ciągniku, a nie w wywrotce, która ma być tylko wołem roboczym. Można by jeszcze dodać klimatyzację postojową, żeby tak eleganckiej szoferki na zakurzyć podczas postoju na budowie w upalne dni z otwartymi oknami.
***
Krótko mówiąc: solidna wywrotka, z dużą ładownością i sporą dzielnością w terenie, zapewniająca kierowcy niezły komfort pracy. W dużym stopniu korzysta z nowinek technicznych Mercedesa, które czynią jazdę bardziej efektywną, a pracę szofera mniej męczącą.
Podstawowe dane - Mercedes-Benz Arocs 4148 AK Grounder |
Dopuszczalna masa całkowita (adm./techn.) |
32.000/44.000 kg |
Ładowność (adm./techn.) |
14.815/26.815 kg |
Rozstaw osi |
4.850 mm |
Rozkład DMC na osie |
9/9/13/13 t |
Zabudowa |
Wywrotka tylnozsypowa KH-Kipper |
Silnik |
OM 471, poj. 12,8 l |
Moc maksymalna |
476 KM przy 1.600 obr./min |
Maksymalny moment obrotowy |
2.300 Nm przy 1.100 obr./min |
Skrzynia biegów |
G 330-12/11.63-0.77 PowerShift 3, z programem jazdy offroad |
Kabina |
M ClassicSpace, szerok. 2,30 m, tunel 320 mm |
Napęd |
8x8 |
Zawieszenie |
Wielopiórowe resory, stabilizator przy 1. osi tylnej, stabilizator wzmocniony przy 2. osi tylnej |
Układ hamulcowy |
Bębnowy, 3-stopniowy hamulec silnikowy |
Ogumienie |
Przód: 385/65 R 22,5 Michelin S+G drogowe/terenowe; tył: 315/80 R 22,5 Michelin S+G drogowe/terenowe |
Wyposażenie pojazdu testowego, m.in.: blokada dyferencjału, aluminiowe obręcze kół, elektrycznie sterowane wychylenie kabiny, automatyczne światła, światła LED do jazdy dziennej, światła skrętne, reflektory przeciwmgłowe, czujnik deszczu, wskaźnik obciążenia osi, tempomat PCC, ESP, ASR, Eco Roll, elektrycznie sterowane i ogrzewane lusterka, elektryczne szyby, elektryczny szyberdach, elektryczna roleta szyby czołowej, system ostrzegania zmiany pasa (LDWS), AEBS, pneumatycznie amortyzowane fotele, łącze internetowe, ConnecTruck, lodówka, ogrzewanie postojowe, nawigacja ciężarowa, ConnecTruck. |