Od wiosny branża transportowa zmaga się ze skutkami epidemii koronawirusa. Obostrzenia na granicach, obowiązek wypełniania ankiet oraz ryzyko obowiązkowej kwarantanny znacząco ograniczyły możliwość świadczenia usług także w transporcie ponadnormatywnym.

Już w marcu problemem okazał się brak możliwości osobistego kontaktu z urzędnikami odpowiedzialnymi za uzgadnianie trasy oraz wydawanie zezwoleń. Okazało się, że zezwolenia, które mogłyby być wydane, zalegają w urzędniczych szufladach z powodu braku możliwości ich dostarczenia zainteresowanym przewoźnikom. OSPTN szybko zareagowało na ten problem, z pomocą przyszła zarówno GDDKIA jak i Główny Inspektor Transportu Drogowego. Uzgodniono, że tymczasowo zezwolenia nadal będą wydawane w oparciu o druki ścisłego zarejestrowania (czyli zezwolenia wydrukowane na dedykowanym papierze), ale przewoźnik będzie mógł korzystać z kserokopii lub elektronicznego odwzorowania. Kontrola zezwoleń będzie oparta o kontakt pomiędzy GDDKIA i GITD. W ten sposób transport ponadgabarytowy dość szybko został odblokowany z obowiązku posługiwania się oryginałami zezwoleń w trakcie przejazdu. Zmiana ta – choć tymczasowa, znacząco usprawniła świadczenie usług pojazdami nienormatywnymi, a jednocześnie uniknięto blokad przejść granicznych.

Z doświadczeń ostatnich miesięcy w posługiwaniu się kserokopiami lub elektronicznymi wersjami zezwoleń wynika, że zarówno organy wydające zezwolenia (głównie GDDKIA), jak i organy kontrolne (ITD, policja) świetnie poradziły sobie i współpracowały w tym zakresie. Z tego też względu OSPTN odbyło kilka wideokonferencji z doświadczonymi deweloperami informatycznymi w kraju, których celem było stworzenie wspólnej wizji rozwoju systemu informatycznego, wspierającego proces wydawania zezwoleń. Wizja ta została spisana na piśmie i przedłożona w odpowiednich organach.
Doświadczenia z powszechną cyfryzacją. z jaką przyszło nam się posługiwać w ostatnich miesiącach, m.in. na poziomie gospodarczym, jak i administracyjnym, udowodniły, że jest to jedyny słuszny kierunek, który pozwoli odblokować najpoważniejsze zatory. Tym bardziej OSPTN wspiera wszelkie inicjatywy, których efektem będzie zwiększenie efektywności wydawanie zezwoleń.

Pomimo epidemii nie ustały prace nad wdrożeniem wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który znacząco dla branży transportowej zmienia dostępność polskich dróg dla transportu drogowego. Co prawda interesy samorządowych zarządców dróg są sprzeczne z wyrokiem TSUE, jednak prace nad wdrożeniem wyroku trwają. Dzięki szybkiej reakcji OSPTN na etapie konsultacji publicznej ustawodawca zmienił pierwotnie proponowany projekt z korzyścią dla przewoźników, pozostawiając dotychczasowe zezwolenia kat. VI. Dzięki utrzymaniu długoterminowych zezwoleń kat. VI zarówno branża transportowa, jak i budowalna oraz inni użytkownicy pojazdów mieszczących się w parametrach kat. VI, będą mogli nadal korzystać z dróg na podstawie stałych, nawet dwuletnich, zezwoleń.
Gdyby nie czujność i argumentacja OSPTN, projekt dotyczący dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi napędowej mógł okazać się krokiem wstecz dla branży transportu ponadgabarytowego. Dodatkowym sukcesem OPSTN jest możliwość korzystania z zezwoleń kategorii VI na wszystkich drogach publicznych, a nie jak dotychczas jedynie na enumeratywnie wymienionych odcinkach dróg (głównie autostrady, drogi ekspresowe i część dróg krajowych).

W trakcie konsultacji publicznych projektu ustawy o drogach publicznych wdrażającego wyrok TSUE C-127/17 istotne znaczenie ma spójna opinia zarówno branży transportowej jak i budowlanej w zakresie umożliwiania pojazdom specjalnym poruszania się po drogach publicznych. OSPTN od kilku lat jako jedyne stowarzyszenie w Polsce reprezentuje interesy branży świadczącej usługi żurawiami samochodowymi oraz pompami do betonu, które z powodu wymiarów lub nacisku osi nadal oczekują na nowelizację prawa, pozwalającą legalnie korzystać z dróg przy jednoczesnym, ekwiwalentnym ponoszeniu opłat drogowych.

W okresie stanu epidemicznego Ministerstwo Infrastruktury kontynuowało konsultacje związane z długoterminowym programem budowy 100 obwodnic, które mają na celu m.in. usprawnienie transportu drogowego. O opinię dotyczącą lokalizacji konkretnych obwodnic MI poprosiło OSPTN, które z kolei udostępniło swoim członkom formularz, w którym wiele osób odniosło się zarówno do zaproponowanych lokalizacji, jak i wskazali nowe, nie widniejące w projekcie miasta.
Konsultacje związane z programem 100 obwodnic potwierdziły rosnące znaczenie opinii wydawanej przez pilotów i kierowców pojazdów nienormatywnych, reprezentowanych przez dedykowane transportowi ponadgabarytowemu stowarzyszenie.

Już w najbliższych tygodniach rozstrzygać się będzie ostateczna treść projektu ustawy o drogach publicznych. Czekamy na zmiany dotyczące zezwoleń dla pojazdów nienormatywnych. W OSPTN nie zapomnieliśmy także o producentach naczep specjalistycznych. W trakcie konsultacji publicznych przypominamy również Ministrowi Infrastruktury o konieczności wprowadzenia definicji np. naczep modułowych oraz zasad umożliwiających odpowiednie korzystanie z naczep wyposażonych w zawieszenie hydrauliczne. Dzięki wzrastającej współpracy z zarządcami dróg, opiniujemy i wnioskujemy o dostosowywanie polskiej infrastruktury drogowej i wyposażanie jej w takie rozwiązania techniczne, które umożliwią szybki tymczasowy demontaż znaków drogowych. Z kolei projektowanie np. rond z możliwością przejazdu przez środek nasypu, wyłącznie dla pojazdów nienormatywnych, ma na celu m.in. zwiększenie bezpieczeństwa drogowego i zmniejszenie degradacji dróg.

Łukasz Chwalczuk
Prezes zarządu OSPTN
ESTA Europe Board Member