Zatory są szczególnie dotkliwe dla mniejszych firm, także transportowych

Fot. ZM

Prezes UOKiK Tomasz Chróstny wszczął w grudniu kolejnych 28 postępowań w sprawie dużych spółek, które mogą nie płacić na czas swoim kontrahentom. Są wśród nich firmy z branży transportowej.
W sumie Urząd prowadzi już 100 postępowań dotyczących zatorów płatniczych, pierwsze decyzje planowane są do wydania w styczniu 2021 roku.
Celem postępowań jest wyeliminowanie opóźnień w płatnościach, które w czasie pandemii są szczególnie dotkliwe dla mniejszych firm.

Tomasz Chróstny, prezes UOKiK

Fot. UOKiK

Zatory płatnicze to jeden z największych problemów polskiej gospodarki, a także przeszkoda w prowadzeniu działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy, którzy notorycznie nie otrzymują w terminie zapłaty za dostarczane towary lub usługi w konsekwencji nie są w stanie regulować własnych zobowiązań. Zatory są szczególnie dotkliwe dla mniejszych firm: zwiększają koszty ich działalności, utrudniają rozwój, a w czasach pandemii – mogą decydować o „być albo nie być” przedsiębiorcy, który został nimi poszkodowany. Dlatego niezwykle ważne jest, aby przerwać ten proceder i zapobiec spustoszeniom, jakie zatory powodują w gospodarce.
– Informacje z ostatniego kwartału 2020 roku wskazują, że problem faktur opóźnionych o ponad 60 dni dotyczy już prawie połowy przedsiębiorców sektora MŚP – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK. – Otrzymanie w terminie zapłaty za dostarczone towary lub usługi może być warunkiem przetrwania firmy i utrzymania miejsc pracy osób w niej zatrudnionych. Aktualnie prowadzimy 100 postępowań wobec spółek, które mogą zalegać z płatnościami. To dwukrotnie więcej postępowań, niż zakładał ustawodawca, przyjmując specjalne regulacje ograniczające zatory płatnicze. Nie są to łatwe postępowania. Pierwsze decyzje wobec przedsiębiorców tworzących zatory płatnicze zostaną wydane w styczniu.

Pod koniec grudnia Prezes Urzędu Tomasz Chróstny wszczął postępowania wobec kolejnych 28 podmiotów z branż zagrożonych zatorami płatniczymi m.in. spożywczej (mięsnej), budowlanej, transportowej oraz kosmetycznej, wobec których zachodzi prawdopodobieństwo nadmiernego opóźniania się z płatnościami.
Nowe postępowania dotyczą firm: Rossmann Supermarkety Drogeryjne Polska, Dhl Parcel Polska, Cognor, Budimex, Cedc International, Celsa „Huta Ostrowiec”, Brembo Poland, Wipasz, Viterra Polska, Solaris Bus & Coach, Sokołów, Strabag, Agri Plus, Cemex Polska, Ciech Soda Polska, Amrest, Superdrob, Zakład Przemysłu Mięsnego Biernacki, Zakłady Mięsne Skiba, Pekaes, Dsv Road, Abp Poland, Przedsiębiorstwo Usług Technicznych Intercor, Grupa Producentów Drobiu, Altrad-Mostostal, Wojas, Anwim, Polaqua. Łącznie prowadzonych jest 100 postępowań dotyczących zatorów płatniczych.
W postępowaniach Prezes UOKiK weryfikuje transakcje handlowe między daną spółką a jej kontrahentami aby określić które z nich były wymagalne w badanym okresie (w tym przypadku lipiec-sierpień-wrzesień 2020 r.) oraz niespełnione lub spełnione po terminie. Przedsiębiorcy mają obowiązek przekazywania informacji i dokumentów na żądanie Prezesa Urzędu, w tym elektronicznych ksiąg podatkowych i dowodów księgowych. Aby ustalić, czy doszło do terminowej zapłaty za faktury, Prezes UOKiK może zbadać dane zawarte w jednolitych plikach kontrolnych, takich jak np. JPK_WB czy JPK_KR oraz ocenić dane pochodzące z różnych innych źródeł, w tym informacje i wyjaśnienia od stron postępowania czy dokumenty pozyskane w wyniku kontroli.

Prezes UOKiK może interweniować, jeśli suma zaległych świadczeń pieniężnych przedsiębiorcy w ciągu trzech kolejnych miesięcy wyniesie co najmniej 5 mln zł (od 2022 r. będzie to 2 mln zł). Dotyczy to zaległości z faktur wystawionych po 1 stycznia 2020 r. lub wcześniej, jeśli termin ich płatności stał się wymagalny po 1 stycznia 2020 r.
Sankcja, jaka grozi przedsiębiorcom, jest sumą jednostkowych kar za każdą należność nieuregulowaną lub zapłaconą po terminie. Pojedyncze kary obliczane są według specjalnego wzoru, a ich wysokość zależy przede wszystkim od wielkości długu i czasu opóźnienia w płatności. Przykłady obliczania kar dla konkretnych kwot długów, a także najważniejsze informacje o kompetencjach Prezesa UOKiK w obszarze zatorów płatniczych można znaleźć na stronie www.zatoryplatnicze.uokik.gov.pl.
Opis hipotetycznej sytuacji:
Prezes UOKiK w wyniku przeprowadzonego postępowania stwierdził nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych przez podmiot X.
Okres objęty postępowaniem: luty-marzec-kwiecień 2020 r.
W toku postępowania ustalono, że podmiot X fakturę nr 2/2020 wystawioną na kwotę 6 mln zł z datą zakupu 2 stycznia 2020 r. zapłacił 17 marca 2020 r. Termin zapłaty świadczenia pieniężnego strony ustaliły na 60 dni.
Wysokość jednostkowej kary obliczana jest wg wzoru: JKP = WŚ × n/365 × OU, gdzie:
JKP – jest to jednostkowa kara za niespełnione lub spełnione po terminie świadczenie pieniężne
WŚ – jest to wartość niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego
n – jest to wyrażony okres (w dniach), który upłynął od dnia wymagalności niespełnionego lub spełnionego po terminie świadczenia pieniężnego, do ostatniego dnia okresu objętego postępowaniem, albo do dnia jego spełnienia jeżeli świadczenie pieniężne zostało spełnione w okresie objętym postępowaniem
OU – są to odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, ustalone na dzień wydania decyzji o nałożeniu administracyjnej kary pieniężnej; jest to zatem suma narosłych odsetek do dnia wydania decyzji. W opisanej sprawie:
WŚ – 6 000 000 zł
n – 15 dni
OU – 11,5% (przy założeniu że wysokość stóp referencyjnych NBP wynosi 1,5%)
JKP = 6 000 000 zł x 15/365 dni x 11,5 % = 28 356 zł
Prezes UOKiK w decyzji administracyjnej nałożył na podmiot X karę pieniężną w wysokości 28 356 zł.