Obecnie drążenie tuneli prowadzone jest za pomocą koparek tunelowych bez użycia materiałów wybuchowych

Fot. GDDKiA

Trwają prace tunelowe na S1, w zboczu masywu Barania Góra. Wykonawca szykuje się do rozpoczęcia prac w tunelu TD-1.2.
Dłuższe tunele powstają w południowo-wschodnim stoku wzniesienia Żarek (+667 m n.p.m.) i częściowo północno-wschodnim stoku wzniesienia Mała Barania (+659 m n.p.m.) - Białożyński Groń. Tunel TD-2.1 położony jest na jezdni w kierunku Zwardonia. Jego długość techniczna wynosi około 1 km, a użytkowa ok. 984 m. TD-2.2 na jezdni przeciwnej - w kierunku Żywca. Jego długości wynoszą odpowiednio: techniczna - ponad 990 m, a użytkowa prawie 975 m.

Ich przekrój poprzeczny ma kształt podkowiasty, wynikający z charakteru pracy konstrukcji. Gabaryty tunelu w wyłomie wynosić będą około 12 m szerokość i 9,5 m wysokość, a odległość pozioma między osiami pary tuneli od około 33,5 do 37,5 m. W związku z dużą powierzchnią przekroju tunelu jest on drążony z podziałem na warstwy: najwyższą zwana kalotą, środkową - sztrosą, oraz najniższą - spągiem.
Obecnie największy postęp prac uzyskano w tunelu położonym w ciągu jezdni w kierunku Zwardonia (TD-2.1.), wydrążając w kalocie prawie 40 mb, co wraz z częścią zewnętrzną tunelu - wlotem - daje długość 46 mb.
W tunelu w kierunku Żywca (TD-2.2) wykonany jest wlot o długości 8 mb. Obecnie drążenie jest wstrzymane z uwagi na konieczność zachowania bezpiecznej odległości koordynacyjnej z przodkiem równoległego tunelu (TD-2.1). Praca w tym tunelu odbywa się w skrajnie ciężkich warunkach geologicznych, tj. w górotworze zbudowanym w większości ze zwietrzeliny łupka szarego, występującego głównie jako okruchy skały o niskiej wytrzymałości, silnie spękanej i zawilgoconej.
Aby zagwarantować bezpieczeństwo, drążenie już od samego wlotu odbywa się z zastosowaniem parasola ochronnego w stropie, wykonanego z rur stalowych, gęsto rozmieszczonych po obrysie kaloty.
Trzecim drążonym tunelem jest TD-1.1 zlokalizowany w rejonie wschodniego stoku wzniesienia Glinne (+1034 m n.p.m.) na jezdni w kierunku Zwardonia. Jego długość techniczna - 795 m, a użytkowa ok. 834 m. Wykonano już część zewnętrzną tunelu o długości blisko 7 mb. Prace prowadzone są w górotworze zbudowanym z piaskowców o wysokiej wytrzymałości - dochodzącej do 80 MPa, w dużej mierze zeszczelinowanych w bloki o wielkości kilku metrów sześciennych.
Dla uruchomienia prac w tunelu w kierunku Żywca (TD-1.2), o długości 807 metrów, wykonano już ścianę czołową portalu TD-1 południe. Zabudowywana jest instalacja elektryczna, wodna oraz odwadniająca.
Dotychczas drążąc te tunele, wywieziono 4000 m3 urobku, co daje około 400 do pełna załadowanych wywrotek.

Polega ona na tym, że drążenie nie jest wykonywane całym przekrojem tunelu, aby nie osłabić górotworu. W zależności od odkształceń górotworu, które są nieustannie i drobiazgowo monitorowane, dopasowany jest typ zabezpieczeń drążonego otworu. Metoda NATM przewiduje wykonanie wstępnej obudowy z betonu zbrojonego, a w przypadku słabszej części górotworu dodatkowo wzmacnianej za pomocą gwoździ i kotew. Docelowy kształt tunelu uzyskany zostanie po wykonaniu obudowy stałej z betonu zbrojonego.
Technologie, które stosuje się dla drążenia tuneli metodą tradycyjną, czyli taką jaka jest stosowana na tunelach budowanych w Węgierskiej Górce, to m.in. drążenie z wykorzystaniem koparek wyposażonych w młoty hydrauliczne, w młoty typu ripper, w urządzenia typu freza uruchamiane przez wysięgnik teleskopowy, drążenie z zastosowaniem materiałów wybuchowych z zapalnikami z opóźnionym zapłonem. Wybór technologii uzależniony jest od występujących na danym obszarze gruntów. Obecnie drążenie tuneli prowadzone jest za pomocą koparek tunelowych bez użycia materiałów wybuchowych.