13 marca 2021 r. straż gminna (miejska) staje się uprawniona do kontroli przestrzegania przez korzystających z dróg publicznych zakazów, a także dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi napędowej

Fot. Straż Miejska Gdańsk

13 marca 2021 r. wchodzą w życie istotne dla przewoźników zmiany w ustawie o drogach publicznych oraz ustawie prawo o ruchu drogowym. Zmiany dotyczą m. in. rodzajów zezwoleń dla pojazdów nienormatywnych, wysokości kar za naruszenia w tym zakresie oraz organów uprawnionych do kontrolowania i nakładania kar.
Jedną z nowości jest wprowadzenie straży gminnej do grona organów uprawnionych do kontroli przestrzegania przez korzystających z dróg publicznych zakazów, a także dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi napędowej.

Zmianie uległa m. in. definicja pojazdu nienormatywnego. Zgodnie z nowymi przepisami jest nim pojazd lub zespół pojazdów, którego naciski osi wraz z ładunkiem lub bez ładunku, wymiary lub rzeczywista masa całkowita wraz z ładunkiem lub bez niego są większe od dopuszczalnych przewidzianych w przepisach ustawy. Tym samym w związku z tą zmianą na przejazd pojazdu o dopuszczalnym nacisku pojedynczej osi napędowej do 11,5 t nie będzie wymagane uzyskanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego. (źródło: uzasadnienie projektu)

Zmienia się liczba kategorii zezwoleń z siedmiu do pięciu.

Zezwolenie	Pojazdy nienormatywne	Drogi
Kategoria I	o długości, wysokości, naciskach osi oraz rzeczywistej masie całkowitej nie większych od dopuszczalnych, o szerokości nieprzekraczającej 3,5 m	publiczne, z wyjątkiem ekspresowych i autostrad
Kategoria II	o naciskach osi i rzeczywistej masie całkowitej nie większych od dopuszczalnych, o szerokości nieprzekraczającej 3,2 m, o długości nieprzekraczającej: 15 m dla pojedynczego pojazdu, 23 m dla zespołu pojazdów, o wysokości nieprzekraczającej 4,3 m	Publiczne
Kategoria III	o rzeczywistej masie całkowitej oraz naciskach osi nie większych od dopuszczalnych, o szerokości nieprzekraczającej 3,4 m, o długości nieprzekraczającej: 15 m dla pojedynczego pojazdu, 23 m dla zespołu pojazdów, 30 m dla zespołu pojazdów o skrętnych osiach, o wysokości nieprzekraczającej 4,3 m	Krajowe
Kategoria IV	o szerokości nieprzekraczającej: 3,4 m dla drogi jednojezdniowej, 4 m dla drogi dwujezdniowej klasy A i S, o długości nieprzekraczającej: 15 m dla pojedynczego pojazdu, 23 m dla zespołu pojazdów, 30 m dla zespołu pojazdów o skrętnych osiach, o wysokości nieprzekraczającej 4,3 m, o rzeczywistej masie całkowitej nieprzekraczającej 60 t, o naciskach osi nie większych od dopuszczalnych	Publiczne
Kategoria V	o wymiarach oraz rzeczywistej masie całkowitej większych od wymienionych w kategoriach I-IV, o naciskach osi przekraczających wielkości dopuszczalne	wyznaczona trasa wskazana w zezwoleniu

W związku ze zmianą kategorii zmienia się również wysokość stawek opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego. Ustalono maksymalną wysokość stawek opłat za wydanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego w:

1. kategorii I – 120 zł;
2. kategorii II – 2400 zł;
3. kategorii III – 3600 zł;
4. kategorii IV – 5800 zł;
5. kategorii V na jednokrotny przejazd:
   1. pojazdu, którego wymiary przekraczają wielkości ustalone dla kategorii II i III i którego naciski osi i masa nie są większe od dopuszczalnych – 600 zł,
   2. w pozostałych przypadkach – 2000 zł.;

Zmianie ulega wysokość kar pieniężnych za przejazd po drogach publicznych pojazdów nienormatywnych bez zezwolenia oraz przekroczenie dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi napędowej. Gdy nacisk pojedynczej osi napędowej przekracza dopuszczalną wartość o więcej niż 20% i kontrolujący stwierdzi jednoczesne wykonywanie przejazdu po drodze publicznej pojazdu nienormatywnego bez zezwolenia kategorii V albo z przekroczonymi parametrami technicznymi pojazdu wskazanymi w tym zezwoleniu, w zakresie dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi napędowej kara sięgnie 20.000 zł.
W zakresie wysokości kar i podstaw do ich nakładania należy odnotować więcej zmian, których nie sposób omówić w tym artykule z uwagi na ich obszerność. Niemniej należy zaznaczyć, że w tym zakresie mają miejsce spore zmiany.

Przepisy, które zaczną obowiązywać 13 marca 2021 r. przewidują również zmianę w zakresie organów uprawnionych do kontroli przestrzegania przez korzystających z dróg publicznych zakazów, a także dopuszczalnego nacisku pojedynczej osi napędowej. Uprawnienia w tym zakresie zyskali strażnicy gminni (miejscy). W przypadku przeprowadzenia kontroli przez strażników gminnych (miejskich) decyzję o nałożeniu kary pieniężnej wyda z upoważnienia wójta (burmistrza, prezydenta miasta), właściwy ze względu na miejsce przeprowadzanej kontroli komendant straży gminnej (miejskiej). Od decyzji komendanta straży będzie przysługiwało odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. Z pewnością jest to istotna zmiana ustawy, bowiem oznacza, że wysokie kary, sięgające nawet 20.000 zł będą mogły nakładać również straże gminne.

Dawid Korczyński, adwokat

Dawid Korczyński, adwokat

Fot. arch. autora