System viaTOLL służyć będzie do poboru opłaty elektronicznej za przejazd po wybranych odcinkach autostrad, dróg ekspresowych i krajowych zarządzanych przez GDDKiA

Fot. GTC

Kiedy nowy system poboru opłat, tzw. e-TOLL zastąpi dotychczas stosowany viaTOLL? W przestrzeni publicznej pojawią się sprzeczne informacje, a przewoźnicy mogą czuć się zdezorientowani.
System e-TOLL to nowoczesne rozwiązanie, oparte na technologii pozycjonowania satelitarnego, które zastąpi dotychczasowy system viaTOLL. Służyć będzie do poboru opłaty elektronicznej za przejazd po wybranych odcinkach autostrad, dróg ekspresowych i krajowych zarządzanych przez GDDKiA. System będzie nadzorowany przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

Do korzystania z systemu e-TOLL zobowiązany będzie użytkownik pojazdu samochodowego lub zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, a także użytkownik autobusu niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej, który porusza się po sieci dróg płatnych. Wśród pojazdów tych mogą się znaleźć samochody osobowe ciągnące przyczepę, jeśli łączna dopuszczalna masa całkowita takiego zestawu przekracza 3,5 tony. Przepisy nie dotyczą ciągników rolniczych.
Najważniejsze zmiany dla kierowców:
- odejście od technologii radiowej (DSRC) na rzecz technologii pozycjonowania satelitarnego i bezprzewodowej transmisji danych (GNSS)
- nie ma konieczności podpisywania umowy, wymagana jest jedynie rejestracja w IKK, która jest możliwa online, bez konieczności udawania się do miejsc obsługi klienta
- przekazywanie danych geolokalizacyjnych do sytemu możliwe będzie z wykorzystaniem urządzenia OBU, Zewnętrznego Systemu Lokalizacyjnego (ZSL), aplikacji mobilnej e-TOLL PL.

Tuż przed startem systemu mnożą się jednak wątpliwości.
Jedna z kancelarii prawnych już pod koniec kwietnia poinformowała, wzmacniając swoje doniesienie postem na Facebooku, że okres przejściowy związany z wygaszaniem viaTOLL przedłużono do września.
„15 kwietnia 2021 r. ustawą o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz niektórych innych ustaw wydłużono okres przejściowy, w trakcie którego stopniowo wygaszany będzie obecnie funkcjonujący system poboru opłat - viaTOLL. Okres przejściowy obejmuje 3 miesiące, za sprawą wprowadzonej zmiany kończyć się będzie 30 września, a nie jak pierwotnie zakładano, 30 czerwca. Ostatniego września system viaTOLL przestanie działać, a jego miejsce zajmie e-TOLL, nowy system poboru opłat.” – czytamy we wspomnianym komunikacie. Tymczasem Ministerstwo Finansów na stronie etoll.gov.pl
nadal informuje, że:
„w czerwcu 2021 r. uruchomiony zostanie System Poboru Opłaty Elektronicznej Krajowej Administracji Skarbowej o nazwie e-TOLL. Będzie on działał na terenie Rzeczypospolitej Polskiej pod bezpośrednim nadzorem Szefa KAS. System e-TOLL zastąpi dotychczasowy system viaTOLL.
Dla użytkowników zaplanowano okres przejściowy, w którym będą równolegle działać oba systemy. Data wygaszenia sytemu viaTOLL, zgodnie z obowiązującymi zapisami ustawy o drogach publicznych to 1 lipca 2021 r. Zgodnie z projektem ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz niektórych innych ustaw (druk 1073) funkcjonowanie systemu viaTOLL może zostać wydłużone do 30.09.2021 r. Czas trwania okresu przejściowego będzie zależny od daty wejścia w życie nowelizowanych przepisów.
Najważniejsze daty startowe w systemie e-TOLL:
- II połowa maja 2021 r. – rozpoczęcie rejestracji użytkowników i pojazdów w systemie e-TOLL
- koniec maja 2021 r. – uruchomienie Miejsc Obsługi Klienta w nowej sieci dystrybucji i Telefonicznego Centrum Obsługi Klienta e-TOLL
- I połowa czerwca 2021 r. – rozpoczęcie poboru opłat w systemie e-TOLL”.
W związku z tym zwróciliśmy się z pytaniem do Ministerstwa Finansów: Jaki jest obowiązujący harmonogram wprowadzania systemu e-TOLL?
Oto odpowiedź z 20 maja 2021 r.:
Nowy system e-TOLL zostanie uruchomiony w czerwcu br. Dokładna data dzienna zostanie ogłoszona w późniejszym terminie i jest zależna od wejścia w życie przepisów ustawy o autostradach płatnych oraz Krajowym Funduszu Drogowym oraz niektórych innych ustaw.
Ostateczna data wyłączenia systemu viaTOLL i zastąpienia go przez system e-TOLL jest także datą ustawową. Obecnie obowiązujące przepisy przewidują, że viaTOLL musi zostać wygaszony najpóźniej 1 lipca 2021 r. Sejmowa Komisja Infrastruktury wniosła poprawkę zakładającą możliwość przedłużenia okresu przejściowego nie później niż do 30 września tego roku. Oznaczało to, że maksymalnie do 30 września równolegle działałby nowy system poboru opłat drogowych e-TOLL i obecny viaTOLL. W tym tygodniu ustawa będzie ponownie głosowana przez Sejm.
z poważaniem,
Wydział Prasowy
Biuro Komunikacji i Promocji
Ministerstwo Finansów

Jak widać, sprawa przedłużenia okresu przejściowego jest jeszcze otwarta. Krytycznie na ten temat wypowiada się m.in. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Pracodawców Transportu Ponadnormatywnego (OSPTN):
„Planowana na 1 lipca 2021 roku zmiana systemu poboru opłat na technologię opartą o sygnał GPS (e-toll) jest jeszcze w powijakach – czytamy na stronie OSPTN. – OSPTN bierze udział w wielu wideokonferencjach z udziałem Ministerstwa Finansów, dbając o interesy branży ponadgabarytowej. Niestety oceniamy, iż opóźnienia w przygotowaniu systemu, brak podpisanych umów z dostawcami kart paliwowych oraz systemów EETS, a także fizyczny brak urządzeń (OBU) do automatycznego poboru opłat spowoduje ogromne problemy w poborze opłat lub przesunięcie terminu stosowania e-toll.
OSPTN ma wielką nadzieje, że nie powtórzy się sytuacja z 2011 roku, gdy wchodził w życie system ViaToll, kiedy to przewoźnicy byli karani wysokimi karami za każdą bramownicę w przypadku braku opłaty drogowej.
Aktualnie jedynie aplikacja na urządzenia mobilne (smartfony) – która jeszcze nie została udostępniona i jest w fazie testów, ma szanse ruszyć zgodnie z planem, czyli 1 lipca.

Wiadomo już, że rejestracji pojazdów w systemie e-TOLL można dokonać poprzez stronę https://etoll.gov.pl, jeszcze przed złożeniem wypowiedzenia viaTOLL.
Jak czytamy na stronie rządowej www.gov.pl, system e-TOLL ma zapewnić korzyści dla użytkowników:
• bieżący wgląd w historię opłat i zarządzanie swoim kontem
• kompleksowa obsługa online bez konieczności wizyty w Miejscach Obsługi Klienta
• wszystkie dane, dokumenty i usługi w jednym miejscu

Przed wygaszeniem viaTOLL użytkownik powinien:
- dokonać zwrotu OBU, aby uzyskać zwrot kaucji za urządzenie
- zarejestrować się w e-TOLL i wyrejestrować się z viaTOLL
- rozliczyć środki znajdujące się na jego koncie, przy czym rozliczenie środków jest możliwe w ciągu 12 miesięcy od wygaszenia systemu viaTOLL, tj. do 30 września 2022 r. Po tym terminie środki znajdujące się na koncie użytkownika w viaTOLL zostaną przekazane do Krajowego Funduszu Drogowego.