Fot. Freepik.com

Przygotowania do zimy należy rozpocząć znacznie wcześniej niż 20 grudnia o godzinie 23. Postanowiliśmy przepytać dostawców akumulatorów i oświetlenia, niezwykle ważnych elementów (nie tylko) w pojazdach ciężarowych, co należy uczynić, by zapewnić bezproblemowe funkcjonowanie parku maszyn.

Krzysztof Najder, kierownik ds. wyposażenia i katalogowania w Exide Technologies: – Z nastaniem zimy mogą wystąpić pierwsze kłopoty z rozruchem silnika. Nie zawsze winę za te kłopoty ponosi akumulator, ale od jego sprawności w dużej mierze zależy dobry rozruch. Ilość energii (sprawność), którą możemy pobrać z akumulatora, zależy od jego temperatury. Spadek temperatury akumulatora z +25°C do -20°C obniża ją o połowę. Przyczyną jest to, że wewnętrzny opór rośnie, a reakcja chemiczna przebiega wolniej. Jednocześnie taka sama zmiana temperatury silnika powoduje dwukrotny wzrost natężenia prądu pobieranego przez rozrusznik w chwili rozruchu. Dlatego ważne jest, aby akumulatory (najczęściej 2 - połączone szeregowo) zamontowane w samochodzie ciężarowym były w pełni naładowane. Zbyt mała gęstość elektrolitu i niska temperatura, w skrajnym przypadku, mogą spowodować zamarznięcie elektrolitu i zniszczenie akumulatora.
  Adam Potępa, Key Account Manager, Clarios Poland: – Zima weryfikuje akumulatory będące w złym stanie technicznym - liczba nieplanowanych przestojów znacznie wzrasta w tym okresie. Jednak może to wyglądać inaczej. Wystarczy zmodyfikować dotychczasowe czynności serwisowe, wprowadzając do nich obowiązkową kontrolę stanu urządzenia. W tym celu należy wykorzystać tester elektroniczny, który w szybki sposób dostarczy niezbędnych informacji o stanie akumulatora, poziomie ładowania ze strony alternatora, stanie rozrusznika. Na podstawie wyników można zdecydować czy urządzenie powinno być nadal eksploatowane, czy konieczne jest jego doładowanie lub wymiana. Podczas rutynowych czynności serwisowych zwróćmy uwagę na klemy i obudowę. Klemy stanowią jedyne miejsce łączące akumulator z instalacja elektryczną pojazdu. Nieprawidłowe połącznie utrudnia przepływ prądu i powoduje ryzyko przegrzania biegunów, a nawet ich stopienia. Co więcej luźne klemy mogą powodować iskrzenie - w ekstremalnych przypadkach doprowadzi to nawet do wybuchu. Obudowa akumulatora, szczególnie w pojazdach eksploatowanych w trudnych warunkach drogowych (np. obsługujących budowy) może mieć nagromadzony bród, błoto oraz wilgoć. To powoduje rozładowanie urządzenia poprzez tzw. prądy pełzające, dlatego należy zadbać o choćby względną czystość na pokrywie akumulatora, używając zwykłej ściereczki antystatycznej.
Radosław Płowens, technolog przygotowania produkcji w Jenox Akumulatory: – Najpierw powinniśmy sprawdzić stan naładowania akumulatora. Problem niedoładowania dotyczy szczególnie pojazdów pokonujących krótkie odcinki, często odpalane, np. zajmujące się dostawami w mieście. W sezonie letnim nie jest to aż tak duży kłopot, ale w zimowym może skutkować stratą parametrów akumulatora. Podczas mrozów, już przy temperaturze -10 °C, sprawność nowego urządzenia spada do 80 procent.
Jeżeli kierowca ciężarówki mierzy się z niedoładowaniem akumulatora, bezwzględnie należy sprawdzić instalację elektryczną pojazdu. Alternator powinien ładować urządzenie z napięciem w granicach 14-14,5 V. Test należy wykonać przy maksymalnym obciążeniu, dlatego trzeba włączyć wszystkie odbiorniki energii, tzn. światła, dmuchawy oraz systemy elektroniczne oraz audio. Dopuszcza się spadek napięcia do 13,8 V przy niskich obrotach silnika, przy 1500-2000 obr./min. minimalne napięcie powinno wynosić 14 V. W przypadku obniżenia tej wartości, samochód trzeba zostawić elektrykowi, by uniknąć awarii w trasie. Ostatnią rzeczą, którą może zrobić kierowca jest sprawdzenie poziomu elektrolitu w akumulatorze (jeżeli karta gwarancyjna urządzenia sugeruje, że w tym typie należy sprawdzać poziom). Brakujący elektrolit uzupełniamy zawsze wodą demineralizowaną (nigdy nie dolewamy kwasu), tak by poziom we wszystkich celach odpowiadał wskazaniu na obudowie akumulatora. W przypadku pracy przy obniżonym poziomie elektrolitu, urządzenie może ulegać degradacji, ostatecznie doprowadzając do utraty swoich parametrów rozruchowych.

Fot. Freepik.com

Krzysztof Najder (Exide Technologies): – Przede wszystkim to sytuacja, gdy silnik w samochodzie ciężarowym nie pracuje, co stanowi prawdziwe wyzwanie dla akumulatora. W tym czasie odbiorniki i systemy potrzebują zasilania. Jeśli zostanie zużyta za duża ilość energii, może nie udać się uruchomić ciężarówki po postoju. Dokładając niską temperaturę - wyzwanie rośnie. Ryzyko nieplanowanej przerwy można ograniczyć, postępując według kilku podstawowych zasad.
Kluczem do trwałości i niezawodności akumulatora jest częste ładowanie i prawidłowa obsługa.
Ładowanie powinno następować co najmniej raz na trzy tygodnie, z użyciem zewnętrznej ładowarki, a najlepiej przy każdej okazji. Zalecane przez nas ładowarki takie jak Exide 12/15 lub Exide WSC720, są wyposażone w inteligentne sterowanie ładowaniem i systemy kompensacji temperatury. Zapewnia to wyższe niż ma to miejsce w przypadku alternatora napięcia ładowania i wydłuża żywotność akumulatora. Poza tym naładowany do pełna akumulator powoduje zmniejszenie zużycia paliwa nawet o 1,5%.
Szczególną uwagę należy zwracać na czystość akumulatora i obsługę odbiorników energii elektrycznej, gdy pojazd nie jest używany. Wszystko, począwszy od lodówki po ładowanie telefonu komórkowego, powoduje rozładowywanie akumulatora. Dlatego należy świadomie korzystać z tego rodzaju odbiorników, szczególnie podczas dłuższych postojów. Aby zapewnić dobre połączenie pomiędzy zarówno akumulatorami i przewodami łączącym zestaw z instalacją elektryczną, należy upewnić się, że nie zalega na nich kurz czy smar oraz czy wszystko jest dobrze dokręcone.
Wymienione efektywne metody zalecanej profilaktyki są dostosowane do realiów eksploatacyjnych, przy minimalnym dodatkowym serwisowaniu i zaangażowaniu użytkownika. Exide oferuje różne rodzaje akumulatorów, w tym akumulatory żelowe (gama Endurance+PRO Gel), posiadające zdolność przyjmowania ładunku i odporność na głębokie rozładowania.

Adam Potępa (Clarios Poland): – Akumulator to magazyn, w którym przechowywana jest energia dla wszystkich odbiorników. Przede wszystkim warto przeanalizować wyposażenie pojazdu pod kątem zapotrzebowania energetycznego ze strony urządzeń zapewniających bezpieczeństwo i komfort. Prosta kalkulacja pomoże w łatwy sposób zrozumieć ile energii i przez jaki czas potrafi dostarczyć akumulator podczas postoju, by zapewnić jeszcze na końcu bezproblemowy rozruch silnika. Konsumpcja energii wzrasta przy postojach na parkingu, w przypadku kierowców pracujących w podwójnej obsadzie. Nie bez znaczenia są także najnowsze rozwiązania. Przykładem klimatyzacja postojowa, która zapewnia komfort driverom, ale w znaczny sposób obciąża akumulator.
Radosław Płowens (Jenox): – Wcześniej mówiłem już nieco o wytycznych co do ładowania i przygotowania akumulatora do sezonu zimowego. Poza tym powinniśmy pamiętać o kilku aspektach pracy urządzenia. Samochodową baterię trzeba trwale zamontować do karoserii pojazdu, by wyeliminować dodatkowe wibracje. Pamiętajmy by klemy i kable były czyste, tak, aby nie tworzyć dodatkowego oporu elektrycznego, mogącego obniżyć zdolności rozruchu auta. Należy zwrócić uwagę czy nie ma skroplin lub białego nalotu w okolicy otworów odpowietrzających akumulator - może to sugerować jego przeładowanie. Trzeba zawsze dopasować akumulator do parametrów pojazdu i warunków, w których pracuje. Jeżeli samochodowa bateria narażona jest na wibracje i wstrząsy, warto zainstalować urządzenia specjalistyczne takie jak Jenox SVR. Gdy pojazd często staje lub posiada wiele odbiorników prądu, powinniśmy zdecydować się na produkty gwarantujące odpowiedni zapas mocy, np. Jenox EFB Truck lub Jenox SRP.

Radosław Płowens - Jenox

Adam Potępa (Clarios Poland): – Podstawa to wybór odpowiedniego akumulatora. Urządzenia montowane na tylnej osi pojazdu powinny spełniać normę odporności na wstrząsy i wibracje na poziomie V4. Możliwości akumulatora w zakresie pracy cyklicznej, głębokiego rozładowania różnią się w zależności od technologii produkcji. Obecnie powszechny wybór stanowi technologia EFB, ale jest powoli zastępowana przez najbardziej zawansowane rozwiązanie czyli technologię AGM. Aktualnie pojazdy wyposażone są w moduły zarządzające pracą akumulatora (BMS), określające sposób korzystania z jego energii oraz dostosowujące algorytm ładowania ze strony alternatora. Przy montażu nowego urządzenia trzeba odpowiednio zdefiniować technologię akumulatora w systemie, aby jego wydajność była na najwyższym poziomie. Klucz do dłuższej eksploatacji stanowi także regularne testowanie urządzenia podczas rutynowych czynności serwisowych. Tylko w taki sposób unikniemy nieplanowanej awarii.
Radosław Płowens (Jenox): 1. Sprawna instalacja elektryczna w samochodzie. Należy sprawdzić pobór prądu przy wyłączonych wszystkich odbiornikach energii elektrycznej. Standardowo wartość powinna wynosić 50 mA (przy fabrycznym wyposażeniu). Jeśli pobór jest większy niż 100 mA może to oznaczać, że nasza instalacja działa nieprawidłowo.
2. Regularne sprawdzanie stanu naładowania akumulatora - średnio co trzy miesiące. Gdy pojazd pracuje na krótkich dystansach i grozi mu niedoładowanie, należy samodzielnie dokonać ładowania. W przypadku stanu permanentnego niedoładowania może dojść do zasiarczenia płyt, co po dłuższym czasie skutkuje śmiercią urządzenia.
3. Należy dbać o odpowiedni poziom elektrolitu w celach. Jeżeli karta gwarancyjna to sugeruje, użytkownik powinien co trzy miesiące sprawdzić poziom elektrolitu w celach i w miarę możliwości uzupełnić go wodą demineralizowaną. Brak wody może mieć bardzo negatywne wpływ na nasz akumulator i skutkować finalnie m.in: korozją płyt, spływem masy, czy też zasiarczeniem.

Fot. Freepik.com

W jaki sposób należy dbać o oświetlenie, by wystarczało na dłużej? Czy są na to jakieś specjalne sposoby zimą?
Tomasz Maciejasz, Product Manager w firmie Robert Bosch: – Dobrze widzieć i być widzianym - to kluczowa rzecz dla bezpieczeństwa na drodze. Na trwałość żarówki czy innego źródła światła ma wpływ wiele czynników, np. stan instalacji elektrycznej pojazdu. Gdy występują zbyt wysokie napięcia, jego tętnienia lub przepięcia, żarówki tracą drastycznie na żywotności. Zatem należy zadbać o prawidłowe napięcie ładowania, aby połączenia elektryczne były dobre i czyste, a punkty i przewody masowe nieskorodowane. Trwałość polepsza szczelność. Trzeba sprawdzić czy klosze oraz obudowy lampy lub reflektora nie były pęknięte, a pokrywy serwisowe reflektorów zostały właściwie zamontowane. Wilgoć dostająca się do lamp może spowodować, że żarówki szybko ulegną przepaleniu, brud i kurz w lampie zmniejszają intensywność światła. Kolejnym czynnikiem mającym wpływ na trwałość żarówek są wibracje, dlatego należy systematycznie sprawdzać czy mocowanie oświetlenia jest właściwe. Potęgowanie wstrząsów „na żarówce” prowadzi do szybkiego jej uszkodzenia.
Zatem, aby czuć się bezpiecznie na drodze, a oświetlenie było sprawne dłużej, należy zadbać o właściwe źródło światła, sprawdzić instalację elektryczną, właściwe mocowanie oświetlenia oraz o jego czystość.

Tomasz Maciejasz (firma Robert Bosch): – Nie zawsze najdroższy produkt będzie najlepszy, w szczególności w przypadku żarówek z żarnikiem wolframowym. W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na to, aby żarówka była właściwie dopasowana do warunków pracy oraz naszych oczekiwań wobec jasności i trwałości. Żarówki emitujące ekstra dużo światła zazwyczaj zużywają się szybciej, tu warto sprawdzić czy produkt wykonano w technologii wydłużającej trwałość.
Producent musi zadbać o wiele elementów np. odpowiednią jakość drutu wolframowego, sposób skręcania drutu w skrętkę, mocowania skrętki do słupków przyłączeniowych, właściwy skład i ciśnienie gazów wypełniających szklaną bańkę oraz szkło bańki żarówki. Niestety, tania żarówka nie będzie wykonana z dbałością o wszystkie powyższe szczegóły. Mamy w ofercie specjalne linie żarówek przeznaczonych do ciężarówek – TruckLight. Dla wyjątkowo wymagających zastosowań lub dużej trwałości posiadamy również linie TruckLight MaxLife ze zwiększoną odpornością na wstrząsy i wibracje. Zastosowane technologie zapewniają wysoką emisję światła przy dłuższym czasie eksploatacji.

Tomasz Maciejasz - Robert Bosch