Od 2 lutego 2022 każdy kierowca pojazdu ciężarowego musi zatrzymywać się na granicy kraju, do którego wjeżdża, w celu wprowadzenia symbolu państwa europejskiego w tachografie

Fot. ZM

Choć pandemia Covid-19 nie przystopowała rozwoju polskiego transportu, przewoźnicy stoją przed kolejnymi wyzwaniami – tym razem związanymi z pakietem mobilności. Jedną ze zmian, o której kierowcy muszą pamiętać, jest konieczność rejestracji przekroczeń granic w tachografie. Zdaniem Mateusza Włocha, eksperta Grupy INELO nowy obowiązek nie sprawi im technicznych trudności, ale może być dla nich uciążliwy. Dlaczego?
  Przewoźnicy obawiają się, że brak odpowiedniej infrastruktury do zatrzymywania się sporej liczby ciężarówek może powodować długie kolejki na granicach i przy wjazdach na parkingi. Sytuacje te mogą być niebezpieczne dla uczestników ruchu drogowego, a dla kierowców kłopotliwe i mogą wpływać na wydłużenie się czasu dostaw.
Od wielu lat Polska jest liderem w międzynarodowym transporcie towarów w Unii Europejskiej. Jak wynika z danych raportu PwC, praca przewozowa wykonywana przez polskich przewoźników za granicą stanowi aż 64 proc. ich całkowitej liczby przewożonego towaru, a udział Polski w ruchu międzynarodowym wzrósł z 20 do 32 proc. w latach 2010-2019.

Od 2 lutego 2022 każdy kierowca pojazdu ciężarowego musi zatrzymywać się na granicy kraju, do którego wjeżdża, w celu wprowadzenia symbolu państwa europejskiego w tachografie. Przykładowo na trasie z Polski do Słowenii kierowca musi „wbić” kraj rozpoczęcia pracy – Polska, a następnie zatrzymać się kolejno na granicy z Czechami, Austrią i Słowenią i również na tych postojach wprowadzić w tachografie symbole tych krajów. Wyjątkiem są granice pomiędzy krajami trzecimi, na których kierowca jest zwolniony z uzupełnienia wpisów do tachografów.
– Nowy przepis dotyczy wszystkich kierowców pojazdów, niezależnie od rocznika ciężarówki wyposażonej w tachograf - zarówno trukcerów, mających pojazd z 2000 roku, jak i 2021 roku oraz właścicieli firm transportowych – tłumaczy Mateusz Włoch. – Dodatkowo do przestrzegania tego przepisu zobowiązani są również kierowcy autobusów. Za brak wpisów grozi kara w wysokości 100 zł za każdy dzień, w którym kierowca tego nie zrobi. Warto zaznaczyć, że wartość kary odnosi się do polskiego taryfikatora mandatów, a więc trzeba liczyć się z tym, że w innych krajach stawki te mogą być wyższe. Co więcej, jest to traktowane jako bardzo poważne naruszenie przepisów przez służby kontrolne.
Nowe zadanie nie sprawi truckerom technicznych trudności, ale może być dla nich uciążliwe. Problematyczny jest tutaj sam moment zatrzymania się kierowcy na granicy. Choć będzie on trwał kilkanaście sekund, kierowca musi znaleźć odpowiednią i bezpieczną lokalizację do zatrzymania się na granicy lub zaraz po jej przekroczeniu w pierwszym możliwym miejscu postoju np. na parkingu.
– Wpisy kraju wynikają wprost z przepisów dotyczących obsługi tachografu – komentuje M. Włoch. – Są niezbędne do kontroli przestrzegania przepisów, wynikających z pakietu mobilności. Dotyczy to zagranicznej płacy kierowców, wykonywania kabotaży czy też obowiązkowych powrotów ciężarówek do bazy. Z punktu widzenia przewoźników dane te okazują się jednak pomocne w rozliczaniu kierowców i np. naliczaniu ulg, czyli niższych podstaw oskładkowania i opodatkowania, zwłaszcza że 4Trans zautomatyzuje te procesy. Aby dostosować się do nowych przepisów, nie narażając przedsiębiorstwa transportowego na kary, a jednocześnie rozwiać wątpliwości kierowców i innych pracowników, potrzebne są ich szkolenia. Dzięki nim kierowcy zyskają pewność, jak prawidłowo wprowadzać zapis kraju.

W Europie brakuje około 400 tys. strzeżonych miejsc parkingowych. Niedobór miejsc może powodować trudności w przepływie towarów i może mieć negatywne konsekwencje dla każdego uczestnika w łańcuchu dostaw – kierowców, spedytorów, a także producentów. Co ważniejsze, zagraża bezpieczeństwu uczestników ruch drogowego i obniża komfort pracy truckerów. Często kierowcy zmuszani są do zatrzymywania się w miejscach niezgodnych z przepisami, a niestrzeżone parkingi są niebezpieczne.
– Gdy weźmiemy pod uwagę fakt, że w Europie brakuje miejsc parkingowych, a te dostępne są często przeciążone, sytuacja z przekroczeniem granic jeszcze bardziej się komplikuje. Rozwiązaniem na to jest telematyka jak np. GBox Assist, który poinformuje kierowcę o niebezpiecznych parkingach i strefach płatnych, dostępnych w pobliżu stacji flotowych – twierdzi Mateusz Włoch i dodaje, że nieodpowiednio przygotowana infrastruktura lub jej brak może kierowców skłaniać do zatrzymywania się na poboczu, a to zwiększa niebezpieczeństwo ruchu drogowego.
Warto zaznaczyć, że jest to sytuacja przejściowa, ponieważ najpóźniej od sierpnia 2025 roku wszystkie pojazdy w ruchu międzynarodowym będą musiały być wyposażone w inteligentne tachografy II generacji, które będą automatycznie rejestrować przekraczanie granic na podstawie lokalizacji ciężarówek. Ekspert podkreśla jednak, że na tę chwilę takich tachografów nie ma na rynku – i zapewne nie będzie jeszcze przez co najmniej kilka miesięcy. Wynika to z rozbudowanej procedury, które muszą przejść każde nowe modele tachografów.

Nie pomaga również to, że nieustannie zmagamy się z niedoborem kierowców w transporcie międzynarodowym. Według raportu PwC, szacuje się, że w Polsce może brakować nawet 100.000 kierowców zawodowych, a 43 proc. przewoźników ma trudności w znalezieniu wykwalifikowanego pracownika. Jedną z przyczyn braku chętnych jest niska atrakcyjność zawodu. Młodzi kierowcy nie są zainteresowani taką pracą, ponieważ nie ogranicza się ona często do przewozu towarów. Na ich barkach spoczywają dodatkowe obowiązki, m.in. pomoc w załadunkach i rozładunkach dostaw. Co więcej, są daleko od swoich bliskich i rzadko spędzają czas w domu, a długie kolejki na odprawach celnych, bardzo często bez dostępu do ciepłych posiłków i urządzeń sanitarnych, pogłębiają niechęć kierowców do pracy.

Epidemia koronawirusa nie odpuszcza. W związku z ryzykiem rozprzestrzeniania się choroby, wiele państw Unii Europejskiej wprowadziło ograniczenia w przemieszczaniu się i przekraczaniu granic. Co prawda, aktualnie kierowcy transportu międzynarodowego są zwolnieni z odbycia kwarantanny po przekroczeniu granic, ale warto monitorować sytuacje na bieżąco, ponieważ jest dynamiczna. Na chwilę obecną funkcjonariusze straży granicznej wymagają od truckerów zaświadczenia Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) oraz dowodu zatrudnienia. Choć przepisy krajowe nie wprowadziły obowiązkowych szczepień polskich kierowców, są one zalecane.