W ciągu najbliższych tygodni branżę TSL czeka wiele zmian w prawie celnym. Nakładają one na firmy transportowo-spedycyjne nowe obowiązki.
– Konsekwencje braku dostosowania się do nowych przepisów mogą być różne, m.in. zatrzymanie towarów na granicy Unii Europejskiej czy zablokowanie możliwości zgłoszenia towaru do procedury celnej przez funkcjonariuszy organów celno-skarbowych – mówi Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.

Zmiany w prawie celnym, zarówno krajowe, jak i na poziomie Unii Europejskiej mają być wprowadzane stopniowo, ale potrzeba czasu, by się do nich przygotować. Co czeka polskich przewoźników?

Zmiany w październiku

1. Bezpieczeństwo w związku z sytuacją na Ukrainie.
Ma wejść w życie zmiana ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, a także ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Zmiany przewidywane w projekcie obejmują m.in.: obowiązkowe deklaracje składane organom celnym, wskazujące, że towary przemieszczane są przez terytorium Federacji Rosyjskiej lub Białorusi wyłącznie w procedurze tranzytu i nie są przeznaczone do wykorzystania w tych krajach ani nie są przedmiotem sprzedaży lub dostawy na rzecz jakiejkolwiek osoby fizycznej lub prawnej, podmiotu lub organizacji w tych krajach, obowiązek przedłożenia organowi celnemu dowodu odprawy celnej towaru z państwa przeznaczenia, w terminie 45 dni od dnia wyprowadzenia towaru poza obszar celny Unii Europejskiej.
Zmiana przepisów przewiduje też nowe kompetencje dla organów celno-skarbowych.
– Naczelnik urzędu celno-skarbowego będzie mógł zająć towar naruszający przepisy sankcyjne i wystąpić o orzeczenie jego przepadku na rzecz Skarbu Państwa. Z kolei szef KAS zyska uprawnienie do nakładania kar pieniężnych – tłumaczy Joanna Porath.

2. Wjazd do Wielkiej Brytanii.
Ma wejść w życie ENS w Wielkiej Brytanii, które do tej pory nie obowiązywało. ENS, czyli wjazdowa deklaracja skrócona to wstępne zawiadomienie dotyczące wwozu towarów do Wielkiej Brytanii. Informacje te należy dostarczyć brytyjskim organom celnym przed przybyciem do tego państwa.

3. Zmiany dla właścicieli Miejsc Uznanych.
Wchodzą w życie zmiany związane z Miejscem Uznanym. Właściciele Miejsc Uznanych będą zobowiązani do plombowania towarów w procedurze wywozu zgłaszanych w MU. Plombownice wydawane będą przez właściwą dla danego miejsca izbę administracji skarbowej. Należy złożyć wniosek o taką plombownicę i zapewnić odpowiednie warunki do jej przechowywania.

4. Cyberbezpieczeństwo w branży TSL.
Na 17 października przewidziano implementację NIS2 do krajowego porządku prawnego. Dyrektywa NIS 2 wymusza na firmach konieczność wdrożenia strategii zarządzania ryzykiem. W praktyce oznacza to, że firma musi zabezpieczyć swoje systemy komputerowe, procesy bezpieczeństwa oraz wiedzę swoich pracowników na tyle, by zapewnić funkcjonowanie i odpowiednio szybką reakcję w przypadku ataku hakerskiego. Nowe przepisy unijne wskazują kogo dotyczyć będzie dyrektywa NIS 2. Transport kolejowy, drogowy, lotniczy oraz działalność prowadzona na terenie portów – to tylko niektóre sektory, które będą podlegać regulacjom. Firmy muszą jednak pamiętać, że mogą podlegać pod dyrektywę także pośrednio – w chwili, gdy są podwykonawcą podmiotu bezpośrednio pod nią podlegającego. W terminie dwóch miesięcy od wejścia w życie ustawy, firma będzie musiała zgłosić, że pod nią podlega.
– Następnie, w ciągu pół roku konieczne będzie wypełnienie wszystkich wymogów, a po roku przeprowadzenie pierwszego audytu bezpieczeństwa. Ataki na systemy logistyczne mogą przybierać formę złośliwego oprogramowania, które infekuje systemy IT, zakłócając ich działanie. Takie oprogramowanie, wpuszczone w otoczenie informatyczne może prowadzić do paraliżu operacyjnego, opóźnień w łańcuchu dostaw i w konsekwencji do ogromnych strat finansowych – mówi Joanna Porath.

Zmiany w listopadzie

1. Zmiany dotyczące produktów podwójnego zastosowania.
Komisja Europejska zainicjowała aktualizację Załącznika I do Rozporządzenia (UE) 2021/821 do Rozporządzenia delegowanego. Załącznik, o którym mowa, dotyczy produktów podwójnego zastosowania. Nowe Rozporządzenie ma wejść w życie w listopadzie bieżącego roku. Znajdziemy w nim wykaz produktów uznawanych jako produkty podwójnego zastosowania.
– Kto transportował i odprawiał wspomniane towary ten wie, że nie zawsze przyporządkowanie produktów do grupy towarów podwójnego zastosowania jest oczywiste i logiczne, np. zbiorniki, rury, pompy, opony, czujniki, elektronika– wyjaśnia Joanna Porath. (red)

Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath Fot. AC Porath