Można sobie wypożyczyć ciężarówkę choćby w Hiszpanii Fot. RED

Początek 2025 r. zapowiada zmiany wpływające na funkcjonowanie polskich firm transportowych. Jedną z nich jest nowelizacja ustawy o transporcie drogowym z 21 listopada 2024 r., zgodnie z którą polscy przewoźnicy od niedawna mogą wypożyczyć ciężarówkę zarejestrowaną za granicą.

Rozwiązanie to może przynieść korzyści firmie transportowej i zwiększyć np. elastyczność operacyjną czy ograniczyć liczbę przestojów, ale ma też swoje ograniczenia. Jakie? Co ważniejsze, nieprzestrzeganie nowych regulacji niesie ryzyko dotkliwych kar finansowych dla przewoźników.

Przewóz towarów nie swoją ciężarówką

Aktualizacja polskiej ustawy o transporcie drogowym jest efektem wdrożenia unijnych przepisów dotyczących użytkowania pojazdów najmowanych bez kierowców w celu przewozu drogowego rzeczy, które obowiązują od 31 grudnia 2024 r. Nowe regulacje wprowadzają możliwości korzystania przez polskich przewoźników z najmu pojazdów zarejestrowanych za granicą.

– Przed zmianą przepisów ciężarówki wykorzystywane w przewozach krajowych i międzynarodowych przez rodzime firmy transportowe musiały być zarejestrowane w Polsce – komentuje Mateusz Włoch, ekspert ds. rozwoju i szkoleń, Inelo z Grupy Eurowag. – Aby spełnić wymogi znowelizowanych przepisów, pojazd musi być wynajmowany za opłatą, a umowa powinna zostać zawarta na czas określony i być sporządzona w języku polskim. Ponadto, auto musi być zarejestrowane w innym kraju Unii Europejskiej (UE) lub na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).

Kto zdecyduje się skorzystać z nowych przepisów, powinien pamiętać o kilku ograniczeniach czasowych.

– W przypadku wykonywania zarobkowego transportu rzeczy zagraniczny pojazd może zostać wynajęty maksymalnie na trzy kolejne miesiące w roku kalendarzowym, licząc od dnia zgłoszenia tego faktu do właściwego organu. Z kolei ciężarówki wykorzystywane do niezarobkowego przewozu towarów mogą być użytkowane wyłącznie na okres dwóch następnych miesięcy w danym roku. Za naruszenie nowych przepisów przewoźnikowi grozi kara finansowa wynosząca 5.000 zł – dodaje ekspert Mateusz Włoch.

Kto skorzysta z pojazdu zarejestrowanego w PL?

Nowelizacja ustawy o transporcie drogowym pozwala na wynajem polskich ciężarówek firmom zarejestrowanym w innych krajach Unii Europejskiej lub EOG (poza krajami członkowskimi UE do stowarzyszenia należą Norwegia, Islandia i Liechtenstein) w celu wykonywania przewozów w Polsce. Także w tym przypadku obowiązują dodatkowe ograniczenia. Za niedopełnienie wskazanych poniżej warunków grozi kara finansowa w kwocie 5.000 zł, czyli w takiej samej wysokości jak w przypadku naruszenia przepisów o najmie zagranicznych pojazdów przez polskich przewoźników.

– Należy spełnić kilka warunków, aby skorzystać z możliwości wypożyczenia polskiej ciężarówki – wyjaśnia Mateusz Włoch. – Po pierwsze, wynajmowany pojazd powinien być używany zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1071/2009, które ustanawia wspólne zasady dotyczące warunków wykonywania zawodu przewoźnika drogowego. Trzeba również przestrzegać przepisów rozporządzenia (WE) nr 1072/2009 dotyczących wspólnych zasad dostępu do rynku międzynarodowych przewozów drogowych, jeśli mają zastosowanie do wykonywanego transportu. Co więcej, umowa może dotyczyć wyłącznie najmu pojazdu, a kierowcą pożyczonej ciężarówki przez zagraniczną firmę może być jedynie osoba zatrudniona w przedsiębiorstwie najemcy. Pojazd przez cały okres obowiązywania umowy musi również pozostawać wyłącznie do dyspozycji podmiotu wynajmującego.

Nowa strategia egzekwowania kabotażu w Polsce

Unijne przepisy, będące źródłem zmian w polskiej ustawie o transporcie drogowym, nakładają na każde państwo członkowskie obowiązek przeprowadzania kontroli przewozów kabotażowych, jeśli zachodzi taka konieczność. W związku z tym w nowych przepisach zawarto zapis, na podstawie którego Główny Inspektor Transportu Drogowego (GITD) wraz z Komendantem Głównym Policji i Szefem Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) zostali zobowiązani do wprowadzenia jednolitej, krajowej strategii kontroli przepisów dotyczących przewozów kabotażowych. Na przygotowanie stosownej taktyki kontrolnej organy mają 60 dni od wejścia w życie znowelizowanej ustawy, więc zgodnie z przepisami pierwsza wersja strategii powinna zostać opublikowana jeszcze w pierwszym kwartale 2025 r. Dokument ten ma być aktualizowany, co dwa lata. (red)

Mateusz Włoch, ekspert ds. rozwoju i szkoleń, Inelo z Grupy Eurowag Fot. Inelo