Fot. RED

Jak to jest z korzystaniem ze starszych kart kierowców w tachografach najnowszej generacji? To zgodna z prawem możliwość, ale rodzi ona sporo problemów. Jeśli kierowca z kartą G2V1 prowadzi pojazd z tachografem G2V2, to na jego karcie nie zapisują się automatycznie dane dotyczące przekraczania granic państwowych. Można je zapisać ręcznie, na klawiaturze tachografu, ale w tym celu trzeba zatrzymać pojazd.
Najnowsze karty kierowcy - drugiej generacji - wydawane są od sierpnia 2023 r. W użyciu jest więc jeszcze dużo starszych kart. Dodatkowo te starsze mają mniejszą pojemność - rejestrują dane z 28 dni plus dzień kontroli, a po zmianie prawa trzeba mieć dane z 56 dni plus dzień kontroli.
Kierowcy obawiają się, że jeśli nie będą mieć zarejestrowanego przekraczania granic, to grozi mu za to kara pieniężna, a firma transportowa może mieć problemy z rozliczeniem czasu pracy kierowcy.
Najprościej by było, gdyby kierowca mógł wymienić starą kartę na najnowszą, ale tego przepisy nie przewidują. Wniosek o wydanie nowej karty, gdy poprzednia jest jeszcze ważna, można złożyć tylko wtedy, gdy karta została uszkodzona, nie działa prawidłowo, została skradziona (utracona) czy też nastąpiła zmiana danych osobowych jej posiadacza.
W takim razie przewoźnicy i kierowcy są między młotem a kowadłem, nie wiadomo, jak może się wobec nich zachować inspektor służbista…

O komentarz do tej sytuacji poprosiliśmy Artura Kalisiaka ze Związku pracodawców Transport i Logistyka Polska. Poniżej wypowiedź przedstawiciela TLP:

Obowiązek wymiany tachografu

W ramach tzw. Pakietu Mobilności, pod koniec lipca 2020 r. opublikowano m.in. zmianę unijnego rozporządzenia 165/2014 w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym. Wprowadzono m.in. obowiązek wymiany tachografów w pojazdach wykorzystywanych przez przedsiębiorców unijnych na terenie innych państw członkowskich.

I tak do 31 grudnia 2024 r. najnowsze tachografy inteligentne drugiej generacji powinny były zostać zainstalowane w pojazdach zarejestrowanych po raz pierwszy przed czerwcem 2019 r. Natomiast do 18 sierpnia 2025 r. czas na wymianę tachografu mają użytkownicy pojazdów zarejestrowanych po raz pierwszy od czerwca 2019 r. do sierpnia 2023 r. Najnowsze pojazdy, tj. te zarejestrowane po raz pierwszy po sierpniu 2023 r. powinny już być wyposażone w tachografy inteligentne drugiej generacji.

Podkreślić należy raz jeszcze, że obowiązek ten dotyczy pojazdów wykorzystywanych w innym państwie członkowskim UE. Nie dotyczy natomiast pojazdów wykonujących jedynie przewozy krajowe lub przewozy z przekroczeniem wyłącznie granic zewnętrznych UE, bez jednoczesnego przekraczania granic wewnętrznych Unii. Dla polskich przewoźników oznacza to przewóz np. z Polski na Białoruś lub z Mołdawii przez Ukrainę do Polski.

Problemy praktyczne

W związku ze stosowaniem w pojazdach inteligentnych tachografów cyfrowych drugiej generacji pojawiły się pewnego rodzaju niedogodności dla kierowców je użytkujących. Otóż od sierpnia 2023 r. Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych rozpoczęła wydawanie najnowszych kart kierowcy drugiej generacji. Jednak w przeciwieństwie do tachografów, nie istnieje obowiązek wymiany karty kierowcy na najnowszą.

W praktyce okazuje się, że starsze karty kierowcy (tj. inne niż najnowsza karta drugiej generacji) mają mniejszą pojemność zapisu danych, przez co część danych jest nadpisywana na dane już istniejące. Jest to szczególnie ważne biorąc pod uwagę fakt, że od 31 grudnia 2024 r. kierowca jest zobowiązany przedstawić do kontroli drogowej zapisy swojej aktywności za dzień kontroli oraz 56 poprzednich dni (wcześniej było to 28 dni).

To znacząca zmiana i w niektórych przypadkach może okazać się, że starsze dane mogły zostać nadpisane na karcie kierowcy i zastąpione przez najnowsze. Ponadto praktyka pokazuje, że na starszych kartach kierowcy użytkowanych w najnowszych tachografach inteligentnych drugiej generacji mogą nie zapisywać się automatycznie informacje o każdorazowym przekroczeniu granicy przez pojazd.

Oznacza to, że mimo posiadania najnowszego tachografu automatycznie rejestrującego przekroczenie granicy, kierowca teoretycznie powinien się zatrzymać w najbliższym, bezpiecznym miejscu i wprowadzić ręcznie do tachografu informację o przekroczeniu granicy. Dopiero bowiem wpis ręczny umożliwi zapis tej informacji również na starszej karcie kierowcy. Bez wpisu ręcznego dane te będą zapisane w tachografie i teoretycznie brak ich jednoczesnego zapisu na karcie kierowcy (nie z winy kierowcy, który użytkuje przecież najnowszy tachograf automatycznie zapisujący przekroczenie granicy) nie powinien skutkować ewentualnym nałożeniem kary.

Potwierdzenie tej tezy znajdziemy m.in. w art. 34 ust. 7 wspomnianego rozporządzenia 165/2014, który stanowi, że kierowcy nie muszą wprowadzać do tachografu informacji dotyczących kraju rozpoczęcia lub zakończenia dziennego okresu pracy oraz symbolu kraju, którego granicę kierowca przekroczył, jeśli tachograf rejestruje automatycznie dane dotyczące lokalizacji.

Do TLP nie dotarły na razie informacje, aby w którymś z państw członkowskich UE funkcjonariusz służb kontrolnych nałożył karę za brak na karcie kierowcy zapisu dotyczącego przekroczenia granicy, jeśli zapis ten pojawił się automatycznie w pamięci tachografu inteligentnego drugiej generacji. Niemniej, celem uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych, najbezpieczniejszym rozwiązaniem wydaje się być zwrócenie uwagi kierowcom posiadającym starsze karty i najnowsze tachografy, aby mimo wszystko starali się ręcznie dokonywać wpisów przy każdorazowym przekroczeniu granicy.

Kiedy można wymienić starszą kartę na najnowszą?

Przepisy określają przypadki, w których kierowca może złożyć wniosek o wydanie nowej karty kierowcy, będąc już w posiadaniu jednej karty kierowcy. Jest to możliwe m.in. w sytuacji gdy karta została uszkodzona, nie działa prawidłowo, została skradziona (utracona) czy też nastąpiła zmiana danych osobowych jej posiadacza. Nie ma w tym katalogu niestety przypadku zezwalającego na wymianę starszej karty kierowcy na najnowszą z powodu braku pełnej kompatybilności z tachografem.

TLP wskazywała na ten problem już dawno temu i we wrześniu 2024 r., do konsultacji społecznych przedstawiony został projekt zmiany rozporządzenia w sprawie kart do tachografów cyfrowych, zgodnie z którym kierowcy mieliby możliwość wymiany starszej karty kierowcy na najnowszą, ze względu na użytkowanie tachografu inteligentnego drugiej generacji. Niestety do dziś projekt ten nie przeszedł do kolejnego etapu procesu legislacyjnego i ciężko powiedzieć kiedy (i czy w ogóle) to nastąpi. Zdarzają się przypadki, że niektórzy kierowcy zaczęli „gubić” posiadane karty, po czym składać wnioski o wydanie najnowszej karty kierowcy. Tak nie powinno to wyglądać – konstatuje Artur Kalisiak. (red)

Artur Kalisiak, Związek pracodawców Transport i Logistyka Polska Fot. Artur Kalisiak